Nu een opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordeling verplicht is voor alle NVKS opdrachten (denk aan NV COS 4410, 4400 en 5500N) is het van belang om stil te staan in wat voor mate de opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordelaar (hierna: OKB-er) kan worden aangesproken via het accountantstuchtrecht. De rol van de OKB-er is in het tuchtrecht niet onbesproken gelaten. De vraag rijst immers in wat voor mate een OKB-er verantwoordelijk kan worden gehouden indien blijkt dat er een accountantsverklaring in het maatschappelijk verkeer is gebracht die ondeugdelijk is. In eerste aanleg is uiteraard de eindverantwoordelijke accountant diegene die gehouden is om een accountantsverklaring af te geven met een deugdelijke grondslag. Maar zodra kan worden aangetoond dat, alvorens de accountantsverklaring is afgegeven er een OKB is uitgevoerd, dan zal de OKB-er eveneens tuchtrechtelijk verwijtbaar zijn.

 

De rol van de OKB-er is in het tuchtrecht niet onbesproken gelaten.

 

In een zaak die aanhangig werd gemaakt bij de Accountantskamer was dit aan de orde. Een eindverantwoordelijke accountant had een beoordelingsverklaring afgegeven waarbij een conclusie werd onthouden. Alvorens hij de beoordelingsverklaring had afgegeven had hij het dossier afgestemd met de OKB-er van het accountantskantoor. Die kwam eveneens tot vaststelling dat een beoordelingsverklaring met onthouding van een conclusie de enige passende oplossing was. Het onthouden van een oordeel respectievelijk een conclusie houdt in dat de eindverantwoordelijke accountant kennelijk niet genoeg informatie heeft om tot een deugdelijke verklaring te komen. Achteraf bleek dat de informatie op basis waarvan de eindverantwoordelijke accountant wel tot een beoordelingsverklaring met een conclusie kon komen wel degelijk aanwezig was. De Accountantskamer kwam derhalve tot het oordeel dat de eindverantwoordelijke accountant gewoon nader onderzoek kon verrichten op basis waarvan hij een meer passende verklaring kon afgeven. Nu dit niet was gebeurd meende de Accountantskamer dat de OKB derhalve ook niet goed kon zijn gegaan. In het bijzonder is de Accountantskamer van mening dat de OKB-er er bij de eindverantwoordelijke accountant op had moeten aandringen om nader onderzoek te verrichten, en niet de beoordelingsverklaring met onthouding van een conclusie had mogen uitbrengen.

 

Het zij opgemerkt dat een OKB-er niet per se een titeldrager moet zijn.

 

Het bovenstaande is zodoende een illustratie van de tuchtrechtelijke verwijtbaarheid die de OKB-er draagt bij het verrichten van de OKB. Een belangrijk aspect bij de tuchtrechtelijke verwijtbaarheid is dat het uiteraard om een titeldrager moet gaan. Een titeldrager is een accountant die staat ingeschreven in het register van de NBA. Het zij opgemerkt dat een OKB-er niet per se een titeldrager moet zijn. De definitie van een OKB-er is niet nader in de NVKS bepaald. De NVKS verwijst hiervoor naar de definitie van een OKB-er in de NV COS. Conform de NV COS is een OKB-er een persoon die al dan niet tot het accountantskantoor behoort, met voldoende en geschikte ervaring en autoriteit om de significante oordeelsvormingen van het opdrachtteam en de conclusies die bij het formuleren van de controleverklaring zijn getrokken, objectief te evalueren. Er wordt dus niet expliciet aangegeven dat dit een titeldrager moet zijn. Veelal is het in de praktijk wel een titeldrager die de rol van OKB-er vervult omdat hij ook als diegene wordt beschouwd met voldoende en geschikte ervaring en de autoriteit. Maar verplicht is het niet.